Heceleme Arisi

Dun aksam sonunda Ingilizce'nin ne kadar zavalli bir dil oldugu kanitlandi sonunda. Dun aksam ilk kez, "Spelling Bee" (Heceleme) yarismasi ABC kanalinda yogun izlenme zamaninda yayinlandi. Elbette gosterilen kismi sonlara dogru oldugu icin cok fazla cocuk kalmamisti, ve hecelenmesi (aslinda harf harf soylenmesi) gereken sozculer de abidik gubidik seylerdi. "Refrigerator" ya da "ophthalmologist" gibi sozcukler kolay olduklari icin pek calinmadi kulagimiza. Onun yerine "yabanci" kokenli bir suru sozcuk soruldu. Bunlardan birisi de "kilim"di ki, ben bir Turk olarak soran adamin konusmasina dayanarak "keeleem" diye hecelerdim herhalde. Adam agzinda sicak patates varmis gibi konusarak Fransizca, Hintce, Almanca, Yunanca ve Latince kokenli sozcukler sorup durdu. Kanadali bir kiz, ozellikle de Fransizca kokenli sozcukleri soylerken biz Yesil Erik'le bon baktik televizyona. Ama asil sasirtici sorular Almanca kokenli sozcuklerdi ki koptuk resmen. Almanca'dan bu kadar mi bire bir sozcuk alinir? Haydi aldin diyelim, bu kadar abuklari mi alinir? Ornegin, Kanadali kizin elenmesine neden olan sozcuk "Weltschmerz"di (dunyadaki kotulukler karsisinda duyulan uzuntu). 12 yasimdan beri Almanca'ya bulasigim, ben bile hayatimda bu sozcugu ilk kez duyuyorum. Anlamasi zor degil, ama zavalli Kanadali kiz "Veltschmerz" deyince elendi tabii. Bu sozcugu Almanca bilmeyen birisinin degil hecelemesi, aklinda tutmasi bile anlamsiz. Tabii ki bitis de Almanca bir sozcukle yapildi: "Ursprache" (bir dil ya da dil grubunun kokeni olan dil) Yuh diyorum sadece. Allah akil fikir versin.

Diyecegim odur ki bu Ingilizce zavalli bir dil vesselam. Bir kavramin ne oldugunu bilmiyorlarsa dogrudan baska bir dilden almislar. Bence bu zenginlik degil tembellik. Ayni tembellik (ya da tarih boyunca gosterdigimiz ozentilik) yuzunden memleketim insani "okazyon" mallar alip kendileriyle "iftihar" eder, "prime time"daki "reyting"leri "takip" eder.

Onumuzdeki yil, bu yarismanin son sorusu olarak "cekoslavakyalilastiramadiklarimizdansiniz" ya da "Donaudampfschifffahrtskapitänswitwenversicherungspolice" sorulacak diye korkmaktayim. ;)